Yangın alarm sistemleri; kapalı bütün alanlar (konaklama, toplanma, eğitim, sağlık hizmeti, ticaret, ofis, endüstriyel, depolama, cezaevi vb.) ve içerisinde ham madde (kimyasallar, yanıcı/parlayıcı maddeler vb.), mamul (pamuk, plastik, ahşap, polyester, kâğıt vb.), gaz kaçağı riski bulunan yerler, sanayi tesisleri ve evlere kadar ihtiyaç olan her mekânda can ve mal güvenliğini yangına karşı erken uyarı sağlayarak koruyan sistemlerdir.
Yangın alarm sistemleri ayrıca, diğer otomasyon ve sistemlere entegre olarak da çalışabilir ve önlemlerin otomatik olarak alınmasına (alarm anında havalandırmayı aç/kapa, asansörü zemine indir, yangın söndürme sistemini devreye al vb.) olanak tanır.
Yangın alarm sisteminde, kontrol paneli ile dedektörler, butonlar ve saha kontrol modülleri arasındaki karşılıklı iletişim, bir protokol çerçevesinde sayısal olarak yapılmalıdır ve iletişim sırasında bir hataya meydan vermemek için veri paketleri, bozulmaya karşı sürekli kontrol edilmelidir. Veride bozulmaya yol açmamak ve olası hataları minimuma indirmek için tesisat, PVC boru içerisinde plastik kılıflı ve plastik izoleli en az 2×1,5+1,5
JY(st)Y ekranlı iletkenler olan özel yangın kablolarıyla sıva altından veya uygun ölçüde kablo kanalı içerisinde sıva üstü yapılmalıdır. Rutubetli yerlerde tesisat, etanş malzeme ile sıva üstünden yapılmalıdır.
Yangın alarm sistemi kurulurken şunlara dikkat edilmelidir:
- Yangın alarm sisteminin beslemesi, sadece bu sistemi besleyen birotomatik sigorta üzerinden ve sistemin kurulacağı tesiste mevcut olankesintisiz güç kaynağından yapılmalıdır.
- Sesli ve ışıklı uyarı cihazların hatları PVC boru veya uygun ölçüde plastik kablo kanalı içerisinde plastik izoleli, en az 2x 2,5 mm² kesitinde iletkenlerle yapılmalıdır. Rutubetli yerlerde tesisat etanş malzeme ile sıva üstünden yapılmalıdır
- Kontrol cihazlarının veya dedektörlerin adreslemesi, mutlaka belli bir sıra izlemek zorunda olunmadan yapılabilmelidir.
- Sistemin iletişim protokolü, sadece o günkü teknoloji düzeyi ile sınırlandırılmış olmamalı, üretici firmanın daha ilerideki yıllarda çıkması muhtemel değişik tipteki cihazlarla da uyum sağlayabilmelidir. İletişim protokolu, sistemin işleyişinde aksaklığa yol açabilecek mükerrer adreslemeyi tespit edebilmelidir
- Sistemde olabilecek kısa devre sorunlarının, sistemin tümünü devre dışı kalmasını önleyecek kısa devre izolatörleri yardımıyla önüne geçilebilmeli ve kısa devre sorunu kolay bir şekilde tespit dilebilmelidir.
- Sistemdeki dedektörler, o andaki çevre şartlarına bağlı olan akıllı analog değerlerini sayısala çevirerek sürekli panele aktarmalıdır. Böylece panelin başından ayrılmadan, mahallerin duman veya sıcaklık gibi durumları hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olunmalıdır.
Sistem basit olarak; yangını başlangıç aşamasında algılayacak değişik dedektörler, algılanan yangın uyarısını değerlendirerek gerekli olan yerlere iletecek ana kontrol paneli ile sesli veya görsel uyarı cihazlarından oluşur. Yangın algılama sistemlerinde genel amaç yangının başlangıç aşamasında algılanarak gerekli olan yerlere uyarıların yapılmasıdır. Uyarının yapılmasından itibaren geçen her an önemlidir. Buna göre yangının oluştuğu yere en kısa sürede müdahalenin yapılması ancak yangının oluşma yerinin panel üzerinde görülmesiyle mümkün olur.
Yangın algılama sistemleri, alınan bilginin alınma prensibine göre ikiye ayrılır:
Konvansiyonel (klasik) yangın algılama ve ihbar sistemleri: Sistemde
yangın ya da arıza bilgisi panel üzerinde bölge (zone) bazında görülür. Sistemin kurulu bulunduğu bina bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümleme kat bazında ya da bina bazında yapılabilir. Sistemde kablo tesisatı, oluşturulacak bölge sayısına göre yapılır. Her bölgeye en fazla 20 dedektör bağlanabilmektedir. İstenildiği kadar yangın ihbar butonu kullanılabilir. Siren kablosu panelden ayrı olarak çekilir.
Adresli yangın algılama ve ihbar sistemleri: Sistemde yangın ve arıza bilgisi adres bazında panel üzerinde bulunan LCD ekran üzerinde görülür. Sistemdeki tüm cihazlar panel üzerinde bir adres teşkil eder. Bu adresler istenildiğinde Türkçe de yazılabilir. Sistem mimari yapı itibariyle karmaşık ve yangına müdahalenin bina içerisinde zor olacağı binalarda kullanılır. Tüm algılama ve manuel cihazlar bir adres teşkil ettiğinden yangın müdahalesi en kısa sürede yapılabilir. Konvansiyonel sistemlere göre gelişmiş teknik özelliklere sahip sistemlerdir. Sistemdeki tüm elemanlar sistemin kendine özgü yazılımı ile çalışır. Söndürme, gaz algılama, bina otomasyonu, müzik anons, gibi sistemlerle irtibatlandırılacak altyapıya sahip sistemlerdir.
